Rozwiązanie, jakim jest partycja w obrębie pamięci operacyjnej, nie cieszy się popularnością nawet pomimo faktu, że bardzo wielu ludzi posiada więcej niż 8GB RAMu.

Wystarczy spojrzeć na broszury sklepów komputerowych czy aukcje allegro. Masa komputerów jest wyposażona w 8, 12 czy nawet 16GB pamięci operacyjnej. Trend, którego potencjał jest niemiłosiernie marnowany.

Jeśli nawet jakaś gra wykorzystuje więcej niż 2GB pamięci operacyjnej, to tych tytułów jest tyle, co kot napłakał - zatem intencja grania w najnowsze gry nie powinna nami kierować przy wyborze komputera z ogromną ilością pamięci operacyjnej. Co zatem powinno? Aplikacje specjalistyczne, wirtualizacja - innymi słowy zastosowania, które w 90% przypadków nie są udziałem zwykłego użytkownika komputera.

Wiele osób wciąż jest nieświadomych tego, jakim błogosławieństwem może być partycja na stałe zamontowana w pamięci RAM. Można poczytać o tym na kilku innych stronach. Zobaczmy jednak, jak można wykorzystać ramdisk z perspektywy kogoś, kto od roku jest szczęśliwym użytkownikiem tego rozwiązania. Zachęcam do lektury.

1. Bezpieczeństwo danych przechowywanych w partycji RAM.

To pierwsza rzecz, jaką chciałbym wyjaśnić.

Uściślijmy - jeśli tworzymy partycję o rozmiarze 1-2GB, zapewne wrzucimy tam tylko systemowy temp oraz foldery tymczasowe przeglądarek. To dobre rozwiązanie; wówczas nie powinniśmy nawet zbytnio przejmować się tym, że po restarcie komputera zawartość tych folderów zniknie - jednak w wypadku przeglądarek takie "nieautoryzowane" usunięcie cache'a może powodować błędy w wyświetlaniu stron, co zwykle rozwiązywane jest przez wciśnięcie klawiszy ctrl + f5 (wymuszenie odświeżenia cache'a).

W folderach temp również rzadko znajduje się coś, co będzie nam potrzebne po ewentualnym restarcie komputera.

Jednakże w tym artykule nie będziemy ograniczać się tylko do korzystania z ramdisku jako magazynu na tymczasowe "śmieci".

Większość programów do budowania partycji RAM (darmowych czy też płatnych) daje opcję tworzenia obrazu partycji RAM na dysku twardym. Obraz ten jest aktualizowany zależnie od ustawień - podczas zamykania systemu lub co jakiś czas w tle - oraz wczytywany na etapie bootowania komputera.

Komputer, w którym zamontujesz na stałe ramdisk, wyłącza się oraz uruchamia znacznie dłużej (wypadku partycji powyżej 4GB do kilku minut). To nieunikniona cena, jaką płacimy za późniejszy skok wydajności.

Moim punktem odniesienia będzie program Primo Ramdisk. Płatny - najtańsza licencja obejmuje 2 komputery i kosztuje 30 dolarów. Myślę, że warto, szczególnie, że koszty można podzielić z kimś na pół.

Program ten cenię szczególnie za możliwość przyrostowego aktualizowania obrazu ramdisku oraz szybką jego odbudowę przy bootowaniu systemu. W rezultacie nie zwiększa to dramatycznie czasu wyłączania się oraz włączania systemu, jak to niestety może być w wypadku innych narzędzi tego typu.

Podsumowując - należy na wstępie odrzucić tezę o tym, że ramdisk jest niebezpieczny i stracimy dane w nim zawarte. Otóż nie, ten rodzaj partycji może być tak bezpieczny jak każdy inny.

2. Jaki rozmiar partycji RAM dla mnie i po co tak dużo?

Rozmiar dysku RAM będzie oczywiście uzależniony od ilości tej pamięci posiadanej w komputerze. Dyski o rozmiarze 1-2GB mogą nadawać się na magazyn plików tymczasowych przeglądarki tudzież innych programów intensywnie zapisujących i odczytujących małe pliki.

Opierając to na moim własnym doświadczeniu: jeżeli nasz komputer bądź laptop posiada 4GB RAM i wykorzystujemy go czynnie do grania w nowsze gry, organizowanie ramdisku na takim komputerze nie ma sensu. Pozbawiamy się pamięci, ktorej prędzej czy później będziemy potrzebować chociażby na potrzeby w/w czynności. Dlatego też kwestia budowania stałej partycji w RAMie powinna pojawić się, gdy nasz komputer:

• posiada minimum 4GB pamięci RAM i nie jest wykorzystywany do gier, programów do edycji wideo, grafiki itd.,
• stanowi multimedialną zabawkę, ale ma co najmniej 8GB pamięci RAM,
• posiada ponad 12GB RAM niezależenie od tego, do czego zdarza nam się go używać.

Dodać mogę, że komputery z Windows 8 posiadające 8GB pamięci RAM w typowych zastosowaniach zostawiają nam 2GB przestrzeni nadającej się do wykorzystania jako ramdisk. Oczywiście ramdisk nie musi być domeną nowych systemów operacyjnych. Pewnego razu skonfigurowałem na maszynie z Windows XP posiadającej łącznie 2,5GB RAM "partycję R" (umownie o ramdisku) o rozmiarze 768MB, na której znalazł się tylko program Google Chrome wraz ze swoim folderem plików tymczasowych - użytkownik wykorzystujący ten komputer w 95% do przeglądania internetu był wniebowzięty pozytywną zmianą w działaniu komputera.

Reasumując - sami jesteśmy zawsze w stanie bardziej lub mniej celnie określić, ile nasz komputer wykorzystuje RAMu, a ile jest marnowane. Wykorzystać do tego możemy chociażby gadżet systemu Windows lub możemy to samodzielnie sprawdzać w menadżerze zadań. Spośród zewnętrznych programów godny zainteresowania może być program HWinfo.

Jeżeli nasz dysk R: będzie tylko i wyłącznie składem plikow tymczasowych dla przeglądarek i programów, które nie przechowują wielkich ilości danych, myślę, że nie warto przekraczać rozmiaru 2GB. Często też możemy sobie na to zwyczajnie nie móc pozwolić.

Jeżeli natomiast nasz komputer posiada 16GB lub więcej pamięci operacyjnej, przeczytaliśmy już ten artykuł do końca  i wiemy czego chcemy, możemy pokusić się o partycje rzędu 6, 8, 12, a nawet 20 gigabajtów.

3. Tworzymy ramdisk w Primo Ramdisk.

1. Pobieramy i instalujemy darmową edycję programu -> pobierz
2. Proces konfiguracji ramdisku jest wbrew pozorom prosty, większość ustawień możemy zostawić na swoich domyślnych wartościach, jednak prześledźmy ten proces krok po kroku (pokazane są tylko zrzuty ekranu, na których nasza akcja jest wymagana; reszta pól może zostać w stanie domyślnym):

4. Praktyczne zastosowanie dysku ramdisku:

System:

Niezależnie od tego jakiej wesji systemu używamy, zmiany wprowadzamy tak samo - rozchodzi się o zmienną środowiskową TEMP oraz TMP. Poniższy screen ukazuje jak należy przekierować ścieżki:

Trzeba pamiętać o tym, że czasami w tych lokalizacjach gromadzi się nieco więcej danych, więc to ustawienie polecam tylko osobom, które decydują się na conajmniej dwugigabajtowy ramdisk. Korzysta z nich nie tylko Windows sam w sobie, lecz także wiele innych programów. Mnie osobiście nigdy nie przytrafiło się, by owa lokacja zapełniła się do poziomu, który powodował jakiś problem. Jeśli jednak taka sytuacja zdarzy się, możemy tymczasowo, łatwo i bez restartu zmienić tę ścieżkę.

Przeglądarki:

• Google Chrome:

Przeglądarka produkcji Google'a nie daje nawet opcji zmiany ścieżki instalacyjnej, więc, aby mieć możliwość zmiany jej położenia, należy posłużyć się wersję portable. Co istotne, jeżeli katalog TMP dla naszego konta użytkownika jest przeniesiony na ramdisk, Chrome Portable od razu użyje tej ścieżki jako swój cache, nie musimy więc modyfikować jej skrótu.

Jeżeli natomiast nie chcemy instalować wersji portable, a przenieść do ramdisku tylko cache tradycyjnie zainstalowanej przeglądarki, dodajemy do włączającego ją skrótu parametr -disk-cache-dir="r:\cache" --disk-cache-size=104857600, gdzie litera r to litera naszej partycji ramowej, a wartość 104857600 określa rozmiar cache'a. W tym wypadku to 100MB.

• Firefox:

Przeglądarka Mozilla daje się zainstalować tam, gdzie tylko chcemy. Więcej kombinacji jest z przeniesieniem katalogu naszego użytkownika w inne niż domyślne miejsce. W tym celu wpisujemy firefox.exe -p w polu "run". Naszym oczom ukaże się menadżer profili, w którym dokonamy łatwo potrzebnych zmian.

Jest jeszcze dostępny zabieg opisany pod tym adresem, nie wymaga on ramdisku.

• Internet Explorer:

Owa zmiana jest chyba najprostsza do wprowadzenia z przeglądarce MS. Wystarczy wejśc do opcji internetowych, jak pokazano poniżej:

Opcja dostępna jest na głównej zakładce. Przy dokonaniu tej zmiany musimy się przelogować, by została ona zapisana.

Modyfikacja Windows a ramdisk:

To, co powinno tutejszych czytelników zainteresować najbardziej, to jak ułatwić sobie pracę nad obrazem Windowsa, wykorzystując super szybką partycję R. Otóż większość, o ile nie każdy program służący do edycji czy też integracji obrazu systemu firmy Microsoft, daje nam opcję zmian magazynów, do którego jest wrzucana zawartość archiwum install.wim. Poniżej zrzuty ekranu z programów WinToolkit oraz vLite:

Sam zawsze starałem się korzystać z partycji przy takich okazjach - wzrost wydajności jest niebotyczny. Jedyne, co wówczas nas ogranicza, to tylko wydajność naszego CPU, jak i tempo pracy samych narzędzi.

Maszyny wirtualne:

Dodać też należy, że, gdy testujemy nasz już gotowy obraz, umieszczenie pliku wirtualnego dysku twardego na ramdisku sprawia, że instalacja trwa kilka minut. Dosłownie - gdy testowałem gotowy już obraz Windows MX 9, instalacja danej edycji trwała poniżej 5 minut (plik źródłowy ISO znajdował się na dysku SSD).

Mając zainstalowany wirtualny system na ramdisku, możemy doświadczyć czegoś zupelnie niespotykanego - system gość pracuje i reaguje znacznie szybciej niż host.

Niestety taki luksus wymaga, by partycja R liczyła sobie minimum 10GB (w zależności od tego, ile zajmie nasz testowany system po instalacji). Powoli zaczyna nabierać sensu posiadanie astronomicznej, nawet jak na dzisiejsze czasy, ilości ramu, jaką jest 32GB.

Generalnie rzecz biorąc, zabawy z wirtualizacją stanowią świetne pole do popisu dla dużych partycji w ramie. Systemy budzą się w kilka sekund, a ich szybkość pracy jest więcej niż zadowalająca.

Typowe programy w ramdisku:

Skoro już wcześniej wyjaśniliśmy jednoznacznie, że nie ma co obawiać się o utratę zawartości partycji R, dlaczego nie wykorzystać jej jako katalog Program Files i nie umieścić tam większości często używanych przez nas programów?

Począwszy od kodeków, a na grach skończywszy. O ile instalowanie gier na ramdisku mija się z celem, o tyle instalowanie właśnie tam często używanych programów jest doskonałym sposobem na odciążenie naszego dysku twardego.

Często korzystasz z Worda czy Excela? Instalacja pakietu MS Office właśnie na ramdisku znacznie uprzyjemni twoją pracę. Jednakże, w wypadku MS Office, na tym samym dysku, co sam program, instaluje się też jego katalog instalacji - MSOCache. Katalog ten waży ponad 1GB i warto przenieść go ręcznie na inną partycję. Wówczas trzeba też w rejestrze zmodyfikować odpowiednie odniesienia. Więcej na ten temat pod tym adresem.

5. Podsumowując:

Jak widać partycja RAM to rozwiązanie dla każdego. Tylko to, ile mamy ramu, oraz ile go możemy przeznaczyć na takie rozwiązanie, dyktuje na co możemy sobie pozwolić. Warto wspomnieć o takich niuanasach, jak:

• mit, jakim jest przenoszenie pliku stronicowania na ramdisk, należy włożyć między bajki. Plik stronicowania a partycja ramowa to dwa zupełnie odrębne tematy i nie należy ich ze sobą mieszać;
• jeżeli szyfryjesz dysk bitlockerem czy true cryptem, nie masz się czego obawiać - operacja aktualizowania, jak i wczytywania zawartości ramdisku, odbywa się tylko w czasie, kiedy dysk jest odszyfrowany - nie ma z tego powodu żadnych konfliktów;
• nawet tak podstawowa operacja, jak przeniesienie cache'a przeglądarki na ramdisk, skutkuje bardzo dużym odciążeniem naszego dysku twardego. Bez względu na to, czy mamy dysk SSD, czy zwykły HDD - stosując ramdisk drastycznie poprawiamy żywotność naszego dysku twardego;
• optymalne rozmieszczenie programów oraz ogólne zagospodarowanie ramdisku potrafi uczynić nasz komputer szybszym niż typowa stacja robocza wyposażona w dysk SSD;
• ramdisk nie destabilizuje pracy systemu w jakimkolwiek stopniu, jednakże przyczynia się do dłuższego startu oraz zamykania systemu;
• istnieje wiele darmowych programów pozwalających wprowadzić opisane tutaj zmiany, wystarczy tylko poszukać;
• typowa przepustowość partycji R opartej na pamięciach DDR2 to około 4GB/s , dla pamięci DDR3 do 8GB/s. Czas dostępu liczony jest w nanosekudach, podczas gdy najnowsze dyski SSD potrafią zapisywać i odczytywać dane z prędkością ~500MB/s.

skomentuj na forum